Do hỡnh dng ca bỏnh rng tng i phc tp, nh hỡnh 1.4, nờn trong cỏc bn v k thut,
ngi ta khụng v chi tit tng chic rng mt m thay vo ú, ta ch th hin mt cỏch n gin
nht nhng thụng s c bn ca mt bỏnh rng, xem hỡnh 1.5.
Vòng đỉnh răng
Vòng chia
Rãnh then
Vòng đáy răng
Hỡnh 1.5: Bn v chi tit bỏnh rng
Tựy theo kớch thc v tớnh cht ca truyn ng m bỏnh rng cú th c thit k theo nhiu
khuụn dng khỏc nhau.
Bỏnh rng thng thng c dựng trong cỏc b truyn cú vn tc trung bỡnh hoc thp, trong
cỏc b truyn h, trong cỏc b truyn cú yờu cu chuyn ng dc trc (vớ d nh trong cỏc
hp tc , hp số ...). Bỏnh rng nghiờng thng c dựng trong cỏc b truyn cú vn tc cao.
Bỏnh rng ch V thng c dựng trong cỏc b truyn chu ti rt ln v khụng gõy ra lc dc
trc tỏc ng ln cc ln.
Kt cu bỏnh rng ph thuc nhiu vo kớch thc (ch yu l ng kớnh bỏnh rng), qui mụ
sn xut v cỏch lp ghộp vi trc. Nu ng kớnh bỏnh rng khụng ln (di 150mm) bỏnh
rng thng c ch to lin mt khi, khng khot lm nh hỡnh 1.6a. Nu ng kớnh vũng
ỏy rng ít chờnh lch vi ng kớnh trc hoc cn tng ng tõm gia bỏnh rng i vi
trc, bỏnh rng thng c lm lin vi trc. Thng thỡ bỏnh rng c lm lin trc khi
ng kớnh khong cỏch t ỏy rng n rónh then nh hn 2,5m i vi bỏnh rng tr v 1,6m
i vi bỏnh rng cụn, trong ú m l mun, xem hỡnh 1.6b. Bỏnh rng cú ng kớnh nh hn
500mm c ch to bng phi rn hoc phụi dp (nu sn xut s lng ln), c khot lm
v lm l gim bt khi lng, nhng bỏnh rng khụng quan trng cú th c ỳc hoc ch
to bng thộp cỏn. Nh cú cỏc l trn thừn bnh m vic thỏo lp, gỏ t trn my gia cụng v
chuyờn ch c thun tin nh hỡnh 1.6c. Bỏnh rng cú ng kớnh ln trờn 500mm c ch
to bng hn nh hỡnh 1.6d nu sn xut n chic hay lot nh v ch to bng ỳc nh hỡnh
11
1.6e nu sn xut lot ln. i vi cỏc bỏnh rng kớch thc ln t trong hp gim tc cú
khong cỏch trc trờn 400mm, tit kim vt liu, ngi ta thng ch to riờng vnh rng
bng thộp tt, lừi bng gang hoc thộp thng. Vnh rng c lp vi lừi bng dụi v cú bt
vớt.
(a) Bỏnh rng c lm lin mt khi(b) Bỏnh rng lin trc
trc
.
(b) Bỏnh rng lin
.
khng khot lm
(c) Bỏnh rng c khot lm v lm l
(d) Bỏnh rng c ch to bng hn
ch to bng hn
12
(d) Bỏnh rng c
(e) Bỏnh rng c ch to bng phng phỏp ỳc
Hỡnh 1.6: Cỏc dng kt cu thng gp bỏnh rng
1.1.2 Cỏc dng hỏng thng gp bỏnh rng
a) Mũn
C ch ch yu gõy ra mũn l s thiu ht dy cho phộp ca lớp du bụi trn gia cỏc b mt
tip xỳc ca cỏc rng. Ngoi ra, cỏc nhõn t khỏc cú th gõy ra hoc lm mũn trm trng hn l
cỏc ht mi mũn ln trong du bụi trn, s khụng ng u ca b mt rng lm du ngm vo.
- Mũn va phi:
Mũn va phi thng c gõy ra bi s thiu ht dy lớp du bụi trn, hỡnh 1.7a. mũn t
l vi vn tc trt, vn tc trt bin i t 0 ti vũng chia v lờn ti cc i ti im tip xỳc,
theo lý thuyt cỏc rng s th hin mũn ln nht ti vũng chia v chõn nhng trờn thc t
khụng cú mũn ti vũng chia. Mũn va phi thng khụng c coi l li tuy nhiờn nú l khỳc
do u cho mũn nghiờm trng v cui cựng l hỏng rng hon ton. mũn cú th c gim
bng cỏch tng nhớt ca du, s dng loi du cao ỏp (loi du chu c lc n khp ln), ci
thin cht lng b mt rng hoc thay i cỏc thụng s hỡnh hc rng gim vn tc trt.
* Mũn nghiờm trng:
Nu khụng c khc phc, mũn va phi s tin trin thnh mũn nghiờm trng nh hỡnh 1.7b
trong ú, biờn dng gc ca rng b hy hoi v cui cựng l li gy rng do cỏc nguyờn nhõn
sau:
- rng b mũn mng ti mc gii hn bn un ca rng b vt quỏ.
- cỏc vt nt phỏt trin t ch hng trn b mt rng.
13
- ti trng ln ph hng bin dng rng.
* Mũn bi ht mi:
Mũn bi ht mi c gõy ra bi cỏc ht nh ln trong du bụi trn, hỡnh 1.7c, rn ca cỏc
ht ny gn bng hoc ln hn rn ca b mt rng v cú ng kớnh ln hn hoc bng
dy ca mng du. trỏnh dng mũn ny, vic cn thit l phi bo m cho du c sch cn
bn trong mi thi im bng cỏch s dng b lc hay l thng xuyờn thay du. Cỏc ht mi
cng cú th l kt qu ca mt li hỏng khỏc no ú chng hn nh li ln.
(a) Mũn va phi
(b) Mũn nghiờm trng
(c) Mũn bi ht mi
Hỡnh 1.7: Cỏc dng mũn thng gp bỏnh rng
b) Dớnh, r, trúc
Dớnh, r v trúc c gõy ra bi s gn kt tc thi v ph hỏng gn kt ca nhng ch nhp
nhụ trờn b mt rng trong quỏ trỡnh n khp. iu ny xy ra bi s kt hp ca ti trng, vn
tc trt v nhit du bụi trn t n mt giỏ tr gii hn lm ph hng lp du ngn cỏch
cỏc b mt rng dn ti kim loi tip xỳc trc tip kim loi, nu ng sut b mt v vn tc trt
ln thỡ s kt dớnh s xy ra. S khỏc nhau gia dớnh v r l phm vi ca s gn kt v hu
qu ca vic phỏ hy gn kt. R thng c thy trong cỏc hp s cao tc, chu ti ln vn
hnh vi du tng hp cú nhớt thp.
* Dớnh:
Xy ra khi nh ca cỏc b mt nhp nhụ b gn kt ri phỏ hy mt phn nh hoc khụng b
phỏ hy thờm na. Trờn b mt rng xut hin mt lp dnh tinh th gõy ra bi b mt b r nh
m khụng cú vt nt trờn hng trt, hỡnh 1.8a. Dớnh giai on u cú th lm tng din tớch
tip xỳc dn n gim ỏp sut b mt, lm cho bỏnh rng cú th chy di hn m khụng b hng
thm. Nu cn thit, cú th kh dớnh bng cỏch ỏnh búng dựng giy rỏp v bỏnh rng li lm
vic nh khụng cú vn gỡ.
* R cc b:
Cỏc iu kin sinh ra ti trng phõn b khụng u trờn b mt rng nh l lch v biờn dng a
phng cú li cú th gõy ra r cc b, hỡnh 1.8b. Bỏnh rng b r cc b mc nh cú th tip
tc vn hnh m khụng b hng thm nu r xúa b c nguyờn nhõn ti trng phõn b khụng
14
u (nh l im nh trn bin dng) v lm cho b mt tip xỳc cú kh nng chu ti hon ton.
Trong mt vi tỡnh hung, r cc b giai on u cú th biu hin vn , nh l lch, m cng
cú th a ti li nguy him hn nu khụng c khc phc.
(a) Dớnh
(b) R cc bộ
.
Hỡnh 1.8: Dớnh v R cc b
c) Trúc mi b mt
Trúc mi b mt sinh ra bi tỏc dng lp i lp li v s di chuyn ca ti trng trờn b mt
rng m cú th dn ti li khi sc bn mi ca vt liu b vt quỏ. Cỏc li khỏc kt hp vi trúc
mi b mt l r v nt. Kh nng chu mi ca bỏnh rng ph thuc vo ti trng v s chu k
chu ti ca vt liu. Bỏnh rng cú tui th c thit k ngn thỡ phi chu ti trng b mt ln
hn nhiu so vi loi tng ng c thit k cho tui th lõu di. Hu ht cỏc li trúc mi b
mt u bt ngun t cỏc sõu khỏc nhau bờn di lớp b mt rng nhng li c gi l trúc
mi b mt rng vỡ b mt rng b ph hng bi quỏ trỡnh li.
* R s khai:
Cỏc ti trng cc b tp trung cú th gõy ra r rt nh trờn b mt rng, tri u trờn mt rng
ti vũng chia hoc ch ti mt phn di chõn rng, hỡnh 1.9a. Li ny thng ch phỏt trin ti
khi iu kin quỏ ti cc b c gim bt v ti thi im ú, cnh ca cỏc vt r b bin dng
do v c lm nhn trn. R s khai bn thõn nú khụng c xem l li tuy nhiờn nu khụng
c khc phc th nỳ s tip tc phỏt trin thnh r phỏ. Khụng may l hin nay cha cú cỏch
no xỏc nh c l r s khai s dng hay phỏt trin.
* Nt:
15
R phỏ thng gi l nt v ngc li, hỡnh 1.9b, vỡ nhng biu hin tng ng trong cỏc
giai on sau ny ca h hỏng, tuy nhiờn c ch hỏng ca chỳng khỏc nhau. Nt c sn sinh
bi s kt hp ca ng sut b mt ln v vn tc trt tng i cao, gõy ra sự thay i ngun
gc gõy ra mi b mt. Trong cỏc trng thỏi s khai ca nt, cỏc vt rn xut hin trờn b mt
rng v tri di t gc li chõn rng theo hng ca vn tc trt. Cui cựng l mt mu vt
liu b búc ri khi b mt lộ ra c hi cho r ph. Cc vt r chy cựng nhau to ra vựng b
nt. Nt hay xy ra i vi loi bỏnh rng v cng v nỳ quan h ti c ng sut b mt v s
trt. Cú th trnh nỳ bng cỏch gim trt hay h s ma sỏt bng cỏch thay i biờn dng
rng, ci tin cht lng b mt, thay i loi du bụi trn.
(a) R s khai
(b) R phỏ .
Hỡnh 1.9: R s khai v R phỏ
d) Gy rng
õy l li nng nht ca bỏnh rng, xem hỡnh 1.10. Khụng nh cỏc dng hng ú c cp
trờn, thng phi phỏt trin mt thi gian di t lỳc s khai n khi li nghiờm trng. Gy rng
cú th ngay lp tc lm mt kh nng phc v hay gim ln nng lc truyn ng. iu ny cú
th gõy ra tn tht nghiờm trng v ngi v ca nht l trong cỏc trang b nh mỏy bay, cn trc,
ti,... ú kh nng truyn ng hay cn tr chuyn ng quay l ch yu. Gy rng cú th xy
ra bng mt s cỏch khỏc nhau t nhiu nguyờn nhõn khỏc nhau.
Hỡnh 1.10: Gy nt chõn rng v nh rng
e) Li ch to
Thng l cỏc li trong quỏ trỡnh sn xut v lp t, ch yu hay xy ra cỏc dng sau:
- Sai lch v cỏc thụng s hỡnh hc c bn ca bỏnh rng.
16
Đăng ký:
Đăng Nhận xét
(
Atom
)
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét